Terugblik van de directeur
Sandrin Coorevits over het Yper Museum.
Het museum met een rode, gouden en zijden draad.
We zijn 5 geworden. 5 jaar die er eigenlijk ook 9 zijn. In het Yper Museum hebben we iets met het cijfer 9, iets met het leven van de kat en zo. Hoe zit dat precies met die 5 en 9? Het Yper Museum opent wel heel plechtig de deuren op 1 juli 2018, 5 jaar geleden dus. Na een lange en soms wel intense - om geen ander woord te gebruiken - verbouwingsperiode. En waarom ook 9? Omdat reeds in de zomer van 2014 in Ieper het startschot werd gegeven voor een nieuw museum in de Lakenhallen.
De leukste opdracht uit mijn carrière: maak van drie musea (Stedelijk Museum, Museum Belle Godshuis en Onderwijsmuseum) één. Een écht stadsmuseum zou het worden … Een museum óver de stad moet ook vàn de stad zijn, vond ik als kersvers museumdirecteur. En dan moet je dat museum ook samen met de bewoners, de Ieperlingen zelf, plannen.
Een eerste groot participatieproject lanceerden we in 2016 met ‘Van Stadhuis naar Huis van de Stad’. Wat durfden we toen veel. Ieperlingen mochten mee bepalen wat ze in hun stadsmuseum wilden zien. Maar tegelijk kregen de stadsbewoners ook de rode draad van hun eigen geschiedenis terug. Want die rode draad was - wellicht door de hevige impact van de oorlogsjaren - volledig in de knoop geraakt. In 9 thema’s brachten we de hoogtepunten van het Ieperse verleden. De Ieperlingen en meteen ook de eerste toeristen, leerden een andere kant van onze vredesstad kennen.
En wat voor een machtig verleden heeft deze wondermooie stad. Ruim duizend jaar geschiedenis met duizenden verhalen vol spanning of om bij weg te dromen. Met een prachtig patrimonium om dat te illustreren, zowel boven als onder de grond. En met een indrukwekkende museumcollectie die ondanks de vele oorlogen toch aanwezig is.
We waren goed gelanceerd met onze eerste participatieve tentoonstelling. We deden daarbij 9 maanden lang, met veel lokale partners, zoveel nevenactiviteiten dat sommigen zich afvroegen of we nog wel energie over zouden hebben voor het échte museum. Maar die 9 maanden voorbereiding – hoe symbolisch kan het zijn – zorgden voor een stevige basis, met een grote inbreng van de Ieperlingen zelf en … met een naam: het Yper Museum.
In 2016 hielden we ook het Voorlopig Bewind boven de doopvont. Met een directeur en educatieve medewerker die ‘een verleden hebben’ in het onderwijs, was de weg naar de Ieperse jeugd snel gevonden. Intussen is dat Voorlopig Bewind bestendigd en hebben jongeren een vaste stem in het Yper Museum. Tieners die betrokken zijn bij zowat alles wat we doen en plannen.
2017 werd het jaar van de verbouwingen. De vleugel van de Lakenhallen waarin het Yper Museum vandaag huist, werd aangepakt. Ondertussen verfijnden we de verhaallijn en selecteerden we de collectiestukken die ons nieuwe verhaal illustreren. Ruim 600 stuks, waarvan slechts een handvol bruiklenen. Een mooie collectie om mee te werken en vele verhalen om te vertellen. 'Wat maakt Ieper anders dan andere steden' werd daarbij de gouden draad om een prachtig museumverhaal mee te weven. De rode was intussen netjes opgewonden. Een weefstuk met een mooi patroon, met veel aandacht voor de alledaagse dingen. En een ereplaats voor wie al eens op het tweede plan durft te belanden. Louise, Clara en Leontine* zijn bij ons de vaandeldraagsters sinds 2018.
Het Yper Museum staat intussen stevig op haar jonge benen. Het is gekend als een dynamisch museum met veel kleur en humor. We durven veel en doen het soms anders dan anderen. En ook vaak vroeger. Nu zie je dat ook in andere musea al eens gelachen mag worden.
En we doen vooral véél. Heel veel blijkt zelfs tot onze eigen verwondering nu we even achteromkijken: Y’parade, Bieten van St.-Maarten, het Bewaren Waard, herSTELLINGEN, Mémé Museum, Stoeten doen Ontmoeten, Graven in de stad, POES. Hoe de kat de mens vangt, De Geknipte Kat, Jonge dozen en Oud Geweld, Night@theMuseum, Louise/Edith. Op handen gedragen, Laken Luxe Leven, Margriet de Draak, Pakt een Kartje Tyd, … en ik vergeet er zeker nog.
Met het Yper Museum kunnen we gelukkig heel veel organiseren. En dat dankzij die ongelooflijk degelijke, kleine maar vooral o zo enthousiaste museumploeg. Sterke karakters allemaal. Die samen veel durven, willen, weten en kunnen. Waarbij humor de zijden draad is, fijn maar oersterk. Een sterk verweven team met een directeur die haar plaats kent: onderaan. De beste plaats om toptalenten naar boven te duwen. Toch!?
Sandrin Coorevits
Directeur Yper Museum & Merghelynck Museum
28 juni 2023
* Louise De Hem (1866-1922) kunstenaar, Clara van Zuytpeene Lamotte (1726-1772) kantonderwijzer, Leontine Antony (1858-1923), fotograaf. Meer over deze dames