Het atelier van Rembrandt
Eerste schenking
“Den 23 der zelve maend [maart 1821] en volgende dagen was er in de koninklyke teekenschool binnen deze stad, eene ten toonstellinge van verscheyde schilderyen te Paris gemaekt doer den heer Sinave konstschilder, geboortig van Loo en opvoedeling van onzen teekenschool. Onder deze schilderyen, welke door byna alle de inwoonders zyn gezien geweest, was er eene verbeldende de werkplaets van den beruchten schilder Rembrant van Rhyn, die bezig zynde met het tafereel verbeeldende Cleopatra en Antonius, door zyne tydegenooten als David Teniers, Houbraken, Wouwermans Potter en andere bezocht word, en te zaemen verhugt zynde (…) op fluyt en maere spelen en drinken. Dit stuk van een middelmaetige grotte, wierd door den heer Sinave, uyt erkentenis dat hy t‘Ypre in de academie de eersten grondbeginsels ontfangen had, aen de gemelde teekenschool vereerd. (…). De bestieringe der teekenschool, hoogelyks voldaen van deze oplettendheyd van M. Sinave, vereerd hem den 27n dezer maend, met eene heertelyke tafeldekking op het stadhuys, en benoemde hem tot directeur ordinaire."
Zo noteerde stadsarchivaris Jean-Jacques Lambin in zijn kroniek deze opmerkelijke schenking van het schilderij 'Het atelier van Rembrandt' van Jacques-Albert Senave aan 'zijn' Academie, toen ondergebracht in de Ieperse Lakenhallen.
Zwart-wit prent van 'Het atelier van Rembrandt'. Het schilderij werd vernietigd in de Eerste Wereldoorlog.
Jacques-Albert Senave
Senave had een mooie carrière als kunstschilder uitgebouwd in Parijs. Op het einde van zijn leven werd hij vereerd met een retrospectieve en werd hij benoemd tot ere-directeur. Uit dankbaarheid schonk hij één van zijn doeken, 'Het atelier van Rembrandt', dat het jaar voordien een blikvanger was op het Salon van Gent.
Portret Jacques-Albert Senave.
Voorloper van het Yper Museum
Deze opmerkelijk geste van Senave inspireerde andere kunstenaars en de schenkingen volgden elkaar op. In de Lakenhalen liet de stad een zaaltje inrichten om al deze werken te exposeren. In 1826 al zette de stad de eerste stappen om een officieel reglement op te stellen. Charles Walwein maakte een eerste 'catalogus' of lijst van “Schilderien om het Museum of Studiezael”. Deze zaal is de directe voorloper van het Yper Museum!
Het atelier van Rembrandt
Op dit drukbevolkte schilderij verbeeldt Senave het atelier van de Nederlandse kunstschilder Rembrandt van Rijn in Amsterdam. Om zijn verjaardag te vieren hebben zijn leerlingen en collega-kunstschilders een etentje georganiseerd op een moment dat de schilder twee modellen geïnviteerd had. Zij poseren voor een doek dat Cleopatra en Marcus Antonius zou afbeelden.
Op het schilderij zien we links Rembrandt, met zijn palet en penselen in de aanslag, die zich voor overleg buigt naar collega David Teniers. Aan de rechterkant wordt de voorgrond ingenomen door een groepje zingende en musicerende kunstschilders: Craesbeke zingt, met een glas in de hand, terwijl Jan Steen fluit speelt en Adriaan Brouwer tokkelt op zijn gitaar. Nog heel wat andere kunstschilders kregen een plaatsje: Gerard Dou, Karel Dujardin en Van Ostade.
Kleurrijke schilderijen
De werken van Senave werden eertijds geroemd om hun levendigheid en frisse kleuren. Het schilderij was 75 bij 104 cm groot. Op vandaag kennen we het alleen via een zwart-wit prent. In 1841 werd het doek een eerste keer gerestaureerd door de Ieperse schilders Amand De Bruck en François Böhm, maar in 1875 volgde al een tweede restauratie door opnieuw een Ieperse kunstschilder: Théodore Ceriez. Alsof dat nog niet genoeg was werd het doek in 1914, net zoals de rest van het museum, door oorlogsgeweld volledig vernietigd…
Het atelier van Zeuxis.
De collectie van Senave
Gezien zijn jarenlange carrière in Parijs is het werk van Senave weinig gekend en is hij zeer spaarzaam vertegenwoordigd in onze openbare verzamelingen. Naast de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel bewaart alleen het Yper Museum werken van hem, nog niet zolang geleden aangekocht en geschonken (2003-2009): het portret in pastel van generaal Derutte en twee interieurs van kunstenaarsateliers: het atelier van zijn collega Louis David (1800) en het gefantaseerde atelier van Zeuxis (1797). Vooral dat laatste biedt ons de mogelijkheid om de vlotte stijl, het opvallende kleurgebruik en de fantasie van deze kunstenaar te bewonderen.