De eeuwfeesten van Onze-Lieve-Vrouw van Tuine
Op de eerste zaterdag van augustus trekt de jaarlijkse processie voor Onze-Lieve-Vrouw van Tuine weer door Ieper. Met deze dankprocessie eren de Ieperlingen al eeuwenlang hun patrones: Onze-Lieve-Vrouw van Tuine. Dankzij haar doorstond Ieper in 1383 het Beleg van Ieper, zo wil het verhaal. Benieuwd naar het hele verhaal van het Beleg van Ieper? Dat ontdek je hier: https://www.ypermuseum.be/het-beleg-van-ieper .
De eeuwenoude processie liet uiteraard zijn sporen na in de collectie van het Yper Museum. Vooral de eeuwfeesten springen hierbij in het oog. Naar aanleiding van de 300, 400, 500 of 600 jaar Beleg van Ieper werden nieuwe kunstvoorwerpen gemaakt. We brengen er hier enkele onder de aandacht.
Kruik met zilveren deksel
In 1683 viert Ieper de 300ste verjaardag van de redding door Onze-Lieve-Vrouw van Tuine. Zilversmid Petrus Vande Walle maakt naar aanleiding hiervan een zilveren deksel voor een drinkkruik. Het deksel is versierd met een gedetailleerde afbeelding van Onze-Lieve-Vrouw van Tuine. Maria zit, met Jezus op haar schoot, in de kenmerkende houten palissade, of de ‘tuine’ waaraan ze haar naam dankt. Opvallend is dat Maria in haar linkerhand een zwaard omhoog heft. Dit symboliseert hoe ze Ieper beschermt.
Kruik met zilveren deksel, Petrus Vande Walle, 1683 (SM 002798)
Goliath op de Markt
Vandaag kennen de Ieperlingen reus Goliath vooral van de driejaarlijkse Kattenstoet. Maar eeuwenlang loopt Goliath mee in de processie en stoet ter ere van de patrones van Ieper. Deze zeldzame herinneringsprent aan de feestelijkheden in 1783 toont Goliath in vol ornaat. Hij staat op de Grote Markt met op de achtergrond de Lakenhallen. Rondom staan mannen en vrouwen in achttiende-eeuwse klederdracht vol bewondering te kijken naar de reus. Onze-Lieve-Vrouw van Tuine is vreemd genoeg nergens te bespeuren.
Goliath op de Grote Markt, Barbier, 1783 (SM 000451)
De jubelfeesten in 1883
In 1883 viert Ieper groot feest: het is immers de 500ste verjaardag van het Beleg van Ieper. Het organiserend comité pakt het groots aan: een stoet met praalwagens trekt maar liefst twee keer door de straten van Ieper. Er worden penningen geslagen en nieuwe vlaggen ontworpen. Voor het eerst zijn er ook foto’s die de feestelijkheden vastleggen. De praalwagen op de foto is geïnspireerd op de spits van het Belfort. Onder het baldakijn zit Onze-Lieve-Vrouw van Tuine, gespeeld door Marie Surmont. Niet toevallig de dochter van de toenmalige senator Arthur Surmont de Volsberghe.
Praalwagen op het Vandenpeereboomplein, Gérard-Watremez, Henri, 1883 (SMFC004_000265)
De praalwagen is ontworpen door de Ieperse kunstenaar Désiré Böhm. Hij staat ook zelf op de foto, helemaal rechts onderaan. Als herinnering en erkenning voor zijn inzet voor de jubelviering, biedt het organiserend comité Böhm een eerbetoon aan. Het brevet is prachtig versierd in neogotische stijl. Bovenaan staat Onze-Lieve-Vrouw van Tuine. Aan de zijkant staan de Lakenhallen en de Sint-Maartenskerk afgebeeld.
Hommage de Reconnaissance à Monsieur Désiré Böhm [Eerbetoon aan de heer Désiré Böhm], 1883 (YM 000476)
De 20ste eeuw
In 1983 vond de meest recente grote jubelviering plaats: 600 jaar Beleg van Ieper. Met een grootschalige evocatie brengt Ieper haar veertiende-eeuws verleden weer tot leven. Walter Seys ontwerpt voor de gelegenheid dit bedevaartsvaantje. Links zie je Onze-Lieve-Vrouw van Tuine met achter haar de stad. Rechts staat de eerste dankprocessie uit 1383 afgebeeld.
Bedevaartsvaantje, Walter Seys, 1983 (SM 003500)
Meer weten ? In het Yper Museum ontdek je nog meer objecten met Onze-Lieve-Vrouw van Tuine